Für Rembrandt war sein Zuhause von großer Bedeutung. Es war nicht nur der Ort, an dem er lebte, sondern auch der Ort, an dem er arbeitete. Hier kam alles zusammen. Wir sehen sein Zuhause und seine Bewohner daher häufig in seinen Werken. Aber wie ist es bei heutigen Künstlern? Welche Rolle spielt das Zuhause und das Gefühl von „Zuhause“ in ihrer Kunst? Eine Auswahl zeitgenössischer Künstler reflektiert über dieses Thema und teilt ihr einzigartiges „Zuhause-Gefühl“.
Entdecken Sie die Stadt durch die Augen Rembrandts in der neuen Sommerausstellung
In diesem Jahr feiert Amsterdam ein großes Jubiläum: Die Stadt ist 750 Jahre alt. Amsterdam hat viel zu bieten, sowohl für Einwohner als auch für Besucher. Das war auch schon in der Vergangenheit so. In der Ausstellung Rembrandt & Amsterdam können Sie Amsterdam mit den Augen von Rembrandt betrachten. Entdecken Sie, was die Stadt vor 400 Jahren so besonders machte. Bewundern Sie alte Gebäude, besondere Orte und schöne Umgebungen. Genießen Sie Kunst, Kultur und Unterhaltung. Treffen Sie interessante Menschen. Entdecken Sie berühmte Amsterdamer. Und finden Sie heraus, ob die Stadt im siebzehnten Jahrhundert auch ein Rotlichtviertel hatte.
Jahrhundert ein Rotlichtviertel hatte. Das alles sehen Sie in dieser Ausstellung mit 60 Drucken und Zeichnungen aus der Sammlung des Museum Rembrandthuis. Besuchen Sie die Ausstellung vom 23. Mai bis zum 7. September 2025.
Rembrandt zog im Alter von 25 Jahren nach Amsterdam und blieb dort für den Rest seines Lebens. In und rund um der Stadt fand er alles, was er brauchte: von schönen Gebäuden, Unterhaltung und Kultur im Stadtzentrum bis zu Spaziergängen in der Natur außerhalb der Stadtmauern. Seine Eindrücke hielt er in seinen Grafiken und Zeichnungen fest. Einige Highlights aus der Ausstellung:
Die kleine Stinkmühle
In Amsterdam gibt es diese besonderen Orte, die man gerne aufsucht. Ein schöner Aussichtspunkt oder ein besonderes Denkmal zum Beispiel. Das war auch im siebzehnten Jahrhundert der Fall. Diese Mühle stand auf einem Bollwerk der Stadtmauer, nahe dem Ende der Looiersgracht. Von hier aus hatte man einen schönen Blick über die Wiesen. Rechts in der Ferne, auf dem nächsten Bollwerk, genießen zwei Personen ebenfalls die Aussicht. Aber auch die Mühle selbst muss Rembrandt, dem Sohn eines Müllers, aufgefallen sein. Doch dieser Ort war nicht immer angenehm. In dieser Mühle wurde das Leder mit Lebertran behandelt. Daher auch der Spitzname Stinkemühle.
Beobachtende Menschen
Der Mann auf der Radierung oben links scheint ein Hausierer zu sein: jemand, der auf der Straße alle möglichen praktischen Dinge verkauft. Aber seine extravagante Kleidung, darunter ein Schambeutel, verrät, dass er ein Quacksalber ist: ein Fachmann, der gefälschte Medikamente verkauft. Wenn man im siebzehnten Jahrhundert durch die Straßen von Amsterdam ging, begegnete man den unterschiedlichsten Menschen. An einer Straßenecke wurde man um ein Almosen gebeten, an der nächsten schüttelte man einem Gelehrten die Hand. Unterwegs begegnete man einem Säufer und einem Auswanderer. Im Grunde genommen genau wie heute. Die ideale Stadt für Rembrandt, der all diese unterschiedlichen Menschen faszinierend fand.
|
Links: Rembrandt, Ruinen des alten Rathauses in Amsterdam, |
Rechts: Rembrandt, De Omval, 1645 |
Das alte Rathaus
Die Zeichnung oben links zeigt die Ruinen des mittelalterlichen Amsterdamer Rathauses am Dam-Platz. Am frühen Sonntagmorgen des 7. Juli 1652 war es durch ein Feuer zerstört worden. Die Rauchschwaden waren schon von weitem zu sehen. Viele Künstler hielten die Verwüstung fest. Darunter auch Rembrandt. Bemerkenswerterweise interessierte er sich damals nicht für das riesige neue Rathaus (den heutigen Palast am Dam-Platz). Er hat dieses Gebäude nie fotografiert.
Spaziergang außerhalb der Stadtmauern
Rembrandt spazierte oft an der Amstel entlang aus der Stadt hinaus. Dort, wo der Fluss eine scharfe Kurve macht, befindet sich eine Landzunge, die immer noch De Omval heißt. Heute gibt es dort Wohnungen, aber früher war es ein großartiger Ort zur Vogelbeobachtung. Das Grün war die Heimat von Staren, Enten, Reihern, Ringeltauben und Feldlerchen. Auf der Radierung oben rechts können Sie eine ganz andere Art von Schönheit entdecken. Schauen Sie einfach in die Büsche: Dort liebt sich ein Paar.
Berühmte Amsterdamer
Eine etwas größere Stadt hat natürlich auch berühmte Einwohner. Sie verleihen dem Stadtleben Glanz und Glamour. Rembrandt kannte viele berühmte Amsterdamer, denn er hatte sie porträtiert. Zum Beispiel von Johannes (Jan) Lutma (oben links); er war Silberschmied, der beste der Stadt. Rembrandt porträtierte ihn als Prinzen in seinem vornehmen Sitz. Ein anderer bekannter Amsterdamer war Clement de Jonghe (oben rechts). Er war Verkäufer von Drucken in der Kalverstraat. Wenn man ein Rembrandt-Gemälde aus dem siebzehnten Jahrhundert kaufen wollte, konnte man auch zu ihm gehen.
Unterhaltung
Die Amsterdamer waren sehr sportlich, und Ballspiele waren besonders beliebt. Hier sehen Sie einen Mann, der Langhand spielt. Dabei wird ein Ball mit einer hölzernen Schaufel (Sleger“) durch einen Ring geschlagen. Ballspielplätze befanden sich meist in der Nähe von Gasthäusern. Der Mann rechts ist drinnen und hat bereits mit der „dritten Halbzeit“ begonnen. Unterhaltung ist heute vielleicht eine der Hauptattraktionen Amsterdams – von Kinos und Kasinos bis hin zu Grachtenbooten und Fußballstadien. Das 17 Jahrhundert konnte dieses Angebot nicht mithalten, aber schon damals gab es viel zu tun, von einem Ausflug zur Schouwburg bis hin zu einem Besuch in den vielen Gasthäusern, Trinkhallen und Spielhäusern, in denen auch Musik gemacht wurde.
Publikation Rembrandt & Amsterdam
Die Ausstellung Rembrandt & Amsterdam wird von einer schön gestalteten Broschüre begleitet, die alle ausgestellten Drucke und Zeichnungen sowie die Geschichten dahinter enthält.Sie ist im Museumsshop zum Preis von 9,95 € erhältlich.Diese Publikation ist der dritte Band einer Reihe über Rembrandts Grafiken aus der Sammlung des Museum Rembrandthuis.Die früheren Publikationen Rembrandt & Love und Rembrandt & the World sind separat erhältlich. Diese Reihe wurde durch die großzügige Unterstützung des Zadelhoff Cultuurfonds ermöglicht.
Zeichnen wie Rembrandt
In unserem Zeichenstudio (im dritten Stock des Ausstellungsflügels) können Sie wie Rembrandt zeichnen. Rembrandt oft in die Natur, um zu zeichnen. Er hat in der Stadt und in der Umgebung von Amsterdam gezeichnet. Er zeichnete Landschaften und Menschen, aber manchmal auch Gebäude, die ihm gefielen. Im Jahr 1654 zeichnete Rembrandt den Montelbaan-Turm, der schräg gegenüber seinem Haus steht. Versuchen Sie es selbst, in ein paar einfachen Schritten. Zeichentische, Zeichenmaterial und einfache Anleitungen stehen für Sie bereit. Diese Aktivität ist kostenlos, immer verfügbar und für alle ab 6 Jahren geeignet.
Workshop Radierung bei Rembrandt zu Hause
Begeben Sie sich auf die Spuren von Rembrandt während unseres Workshops „Radierung bei Rembrandt zu Hause“.
Vom 12. Juli bis zum 24. August können Sie eine Amsterdamer Radierung aus der Ausstellung mit der Technik der Kaltnadelradierung selbst gestalten!Sie werden zwei Drucke auf einer großen Radierpresse anfertigen, die Sie anschließend mit nach Hause nehmen können. Klicken Sie hier für weitere Informationen über diesen Workshop.
Bootsfahrt mit Rembrandt
Erleben Sie die Stadt vom Wasser aus wie im 17. Jahrhundert. Bei dieser stimmungsvollen Schifffahrt kommen Sie an Orten vorbei, die mit Rembrandts Leben und seinen Zeitgenossen in Verbindung stehen. Buchen Sie die Rembrandt-Kreuzfahrt hier.
Spaziergang mit Rembrandt
Wandern Sie durch die historischen Straßen, in denen Rembrandt lebte und arbeitete. Entdecken Sie versteckte Orte, persönliche Geschichten und ikonische Orte, die sein Leben geprägt haben. Klicken Sie hier für den kostenlosen Spaziergang.
Samuel van Hoogstraten (1627–1678) – ein Name, den man sich merken sollte. Er lernte und arbeitete bei Rembrandt im Lehrlingsatelier des Rembrandthauses. Von all seinen Schülern war er der erfolgreichste – zumindest in seiner eigenen Zeit. Doch nach dem 17. Jahrhundert geriet er in Vergessenheit. Dabei war er ein gelehrter Künstler, der ständig mit neuen Themen und optischen Tricks experimentierte. Im Bereich des Illusionismus war er sogar ein Pionier: der 3D-Künstler seiner Zeit. Später schrieb er ein berühmtes Buch voller Lektionen für eine neue Generation von Malern – sein intellektuelles Meisterwerk. Höchste Zeit für eine Wiederentdeckung!
In dieser Ausstellung lernen Sie Samuel van Hoogstraten kennen, entdecken die Kunst der Illusion und werden selbst aktiv: durchschauen Sie die Tricks und erschaffen Sie Ihre eigene optische Täuschung.
⚫⚫⚫⚫ – Trouw
Das Rembrandthaus in Amsterdam zeigt anhand von Gemälden und Zeichnungen von Samuel van Hoogstraten, was die Malerei an Illusionismus zu bieten hat – NRC
Ein wahres Multitalent
Van Hoogstraten war alles andere als ein „One-Trick-Pony“. Wie sein Lehrer Rembrandt war er überzeugt, dass ein Künstler alles beherrschen sollte. Mal malte er ein Stillleben, dann eine Architekturansicht, eine Alltagsszene oder ein Porträt – und zwischendurch eine biblische oder mythologische Darstellung. Ein Thema jedoch ist untrennbar mit Van Hoogstraten verbunden: die optische Illusion. Er war ein echter Pionier der Trompe-l’Œil-Malerei. Damit erzielte er seine größten (und internationalen!) Erfolge.
Seine berühmteste Illusion
Ein Höhepunkt der Ausstellung ist Van Hoogstratens „Alter Mann am Fenster“ von 1653 – sein bekanntestes Gemälde und eine verblüffende Augentäuschung. Ein lebensgroßer alter Mann lehnt sich aus einem Fenster. Van Hoogstraten hat die verschiedenen Materialien bis ins kleinste Detail nachgebildet – sie wirken täuschend echt. Auf der Fensterbank, genau an der Grenze zwischen der gemalten und der realen Welt, hat er eine Feder und ein Blatt platziert, als wollte er den Betrachter herausfordern, sie aufzuheben. Sogar das Monogramm und die Datierung sind Teil des visuellen Tricks: In einen der Steine unten rechts scheint die Inschrift „SvH 1653“ eingraviert zu sein.
Die berühmten Briefbretter
Besonders bahnbrechend waren Van Hoogstratens Briefbretter. Damit täuschte er sogar den Wiener Kaiser, der nach einem Gegenstand auf dem gemalten Brett greifen wollte. Die Dinge auf diesen Briefbrettern scheinen zufällig angeordnet zu sein – doch oft hatten sie für den Künstler eine sehr persönliche Bedeutung. In gewisser Weise sind diese Werke eine Art Selbstporträt.
Von Wien nach Amsterdam
Die Ausstellung über Samuel van Hoogstraten ist Teil eines zweiteiligen Projekts in Zusammenarbeit mit dem Kunsthistorischen Museum in Wien. Nach dem großen Erfolg der Wiener Ausstellung reist Van Hoogstraten nun nach Amsterdam. Im Museum Rembrandthuis werden zahlreiche außergewöhnliche Werke aus internationalen Sammlungen zum ersten Mal seit langer Zeit wieder in den Niederlanden zu sehen sein.
Der Illusionist. Samuel van Hoogstraten
Diese Ausstellung wurde in Zusammenarbeit mit unseren Partnern realisiert: dem Kunsthistorischen Museum Wien, dem RKD – Niederländisches Institut für Kunstgeschichte und dem Dordrechts Museum.
Die Ausstellung wurde ermöglicht durch:
Bader Philanthropies, die Turing Foundation, das Cultuurfonds, Fonds 21, Mastercard, die Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, das Blockbusterfonds, De Huysgenoten, die Freunde des Museums Rembrandthuis, das Amsterdams Fonds voor de Kunst und Kikkoman.
Wir danken auch allen Institutionen und Privatpersonen für ihre großzügigen Leihgaben.
Alle kunstenaars die je in de tentoonstelling Experimenteerdrift tegenkomt – van de 17de eeuw tot nu – hebben één ding gemeen: ze experimenteren erop los. Door verschillende technieken en materialen uit te proberen, ontdekken ze steeds iets nieuws. En ze benaderen hetzelfde thema telkens weer met een frisse blik. Dankzij deze experimenten verdiepen ze hun vakmanschap tot meesterschap. Ontdek kunstwerken uit de collectie van Museum Rembrandthuis van o.a. Rembrandt, Geertruydt Roghman, Glenn Brown, Erik Desmazières, Gérard de Palézieux, Reinder Homan en Willem den Ouden.
Ga zelf aan de slag! Midden in deze tentoonstelling kun je zelf een tekening maken. Probeer verschillende papiersoorten en tekenmaterialen uit. Net als de kunstenaars om je heen – stuk voor stuk een inspiratiebron.
Experiment met bomen
Als Rembrandt een motto had, dan was het wel ‘naer ‘t leven’ werken. Dus goed kijken hoe de dingen eruitzien. Zo kon hij heel overtuigend een groepje eenzame bomen op een heuveltje verbeelden. Je hoort de aanzwellende wind haast door de bladeren ruisen. Maar Rembrandt was zeker niet de enige met een sterk observatievermogen. In de tentoonstelling zie je prenten van kunstenaars van de 17de tot de 20ste eeuw, die allemaal een eigen draai aan hetzelfde onderwerp hebben gegeven. Op elke prent zie je een boom, en toch is het nooit dezelfde.
Experiment met Rembrandt
Tronies waren heel populair in de 17de eeuw. Het zijn portretten van modellen die een type of emotie uitbeelden. Rembrandt was meesterlijk in het maken van tronies. De hedendaagse kunstenaar Glenn Brown (1966) nam Rembrandts tronies als basis voor zijn eigen serie. Op zijn iPad vervormde hij Rembrandts kunstwerken tot een woest lijnenspel. Vervolgens maakte hij van de nieuwe tronie een ets. Tot slot legde hij twee etsen over elkaar en maakte hij de afdrukken die je in de tentoonstelling ziet.
Experiment met de kunstcaemer
Erik Desmazières (1948) is gefascineerd door ruimtes die verzamelingen huisvesten, zoals bibliotheken en wunderkammers. In 2007 bezocht hij het Rembrandthuis, om Rembrandts kunstcaemer te bestuderen. Hij maakte er een serie prenten van. Het is telkens dezelfde voorstelling, maar dan net anders. Hij drukte de koperplaat verschillende keer af, waarbij hij tussen elke drukgang de voorstelling een beetje aanpaste. Soms voegde hij meer schaduwen toe, soms wat objecten. Ook experimenteerde hij met diverse papiersoorten.
Experiment met lijnen
Al meer dan vijftig jaar woont Willem den Ouden (1928) aan de rivier de Waal en bestudeert hij het landschap. Hij kijkt hoe hij de atmosfeer van de rivier kan vangen. Met slechts enkele lijnen vangt hij het stromende water, de reflecties van wolken en laaghangende mistflarden. Hij drukt zijn litho’s af op dun Chinees papier dat geplakt is op een stevig blad papier. Daar is een Franse term voor: chine collé. Door deze techniek bobbelt het papier een beetje, met een zinderend effect.
Op uitnodiging van Museum Rembrandthuis stapt opnieuw een Amsterdamse grootheid in de voetsporen van Rembrandt. Na het enorme succes van het tijdelijke tattoo-atelier van Schiffmacher & Veldhoen in 2023, vertaalt modemerk G-STAR Rembrandts vakmanschap op een vernieuwende manier naar denim. Geïnspireerd door Rembrandts etstechniek en zijn iconische zelfportret uit de museumcollectie, heeft het ontwerpteam van G-STAR de nieuwste lasertechnologieën gecombineerd met experimenten op diverse soorten denim. Zo brengt G-STAR een eerbetoon aan eeuwenoude ambacht, op een innovatieve manier.
Rembrandt was niet alleen een geweldige schilder, hij was ook een fenomenale etser. Zo drukt hij zijn prenten niet alleen op gewoon papier af, maar experimenteerde hij ook met andere materialen, zoals perkament en Japans papier. Dit was de aanleiding voor G-STAR om een moderne interpretatie te geven aan zijn innovatieve manier van experimenteren. De ontwerpers kozen voor Rembrandts zelfportret uit 1639 als basis en onderzochten met de nieuwste lasertechniek welke soorten denim, washings en coatings het beste resultaat opleverden. Daarnaast werden de artworks steeds wat aangepast. Soms met behulp van AI. De tentoonstelling Etched Denim toont enkele beroemde prenten van Rembrandt en laat ook het onderzoek naar de denimcollectie zien.
Gelijktijdig met de tentoonstelling lanceert G-STAR een exclusieve collectie. Deze bestaat uit twee denim jackets, twee jeans, een shirt en een parka. De unisex collectie is beschikbaar vanaf 31 oktober in geselecteerde G-STAR stores en op g-star.com.
ETSEN OP DENIM
Familieworkshop
In de kerstvakantie kunnen jong en oud zelf een ets afdrukken op spijkerstof. Ga aan de slag met Rembrandts etstechniek en ontdek hoe je jouw eigen tekening op spijkerstof kunt afdrukken.
Dagelijks in de kerstvakantie (Eerste Kerstdag gesloten), kosten € 7,50 excl. museumentree. Voor de hele familie vanaf 8 jaar. Met Stadspas zijn de workshop en museumentree gratis. Maximaal 15 deelnemers. Boek je tickets hier: Museum Rembrandthuis – online tickets
Rembrandt Open Studio 2024
Ontmoet dit najaar twee hedendaagse kunstenaars in Museum Rembrandthuis! Rens Krikhaar (1982) en Neda Mirhosseini (1995) zullen twee maanden lang − van 5 oktober t/m 1 december 2024 − atelier houden in het museum en live kunst maken. Al in de zeventiende eeuw was Rembrandts huis een creative hub. Een plek waar Rembrandt en zijn leerlingen elke dag kunst maakten. Nu, 400 jaar later, brengen we deze praktijk weer terug met Rembrandt Open Studio. Een nieuwe generatie kunstenaars krijgt elk najaar de ruimte en het podium om nieuw werk te maken bij Rembrandt thuis.
Krikhaar en Mirhosseini vertonen beide een verwantschap met Rembrandt door hun grote verbeeldingskracht. Ook hebben beide kunstenaars, net als Rembrandt, een voorliefde voor het werken op papier. Mirhosseini maakt portretten van vrienden en legt hun gedeelde momenten vast in stillevens van niet-afgeruimde tafels. Met deze tekeningen kan zij zich elke — voor haar nieuwe — plek eigen en vertrouwd maken en verhalen over haar eigen leven vertellen. Krikhaar zoekt in zijn kunstwerken juist het onbekende op. Met zijn tekeningen en grafisch werk kruipt hij als het ware in de huid van een zeventiende-eeuwse ontdekkingsreiziger, die op zijn avonturen soms wel heel onverwachte dingen tegenkomt. Krikhaar en Mirhosseini nodigen je, beide op geheel eigen wijze, uit om hun papieren werelden te verkennen.
Rens Krikhaar
De wereld van Rens Krikhaar (1982) bestaat uit een archipel met vele eilanden. In zijn werk komen reusachtige dieren, dreigende berggebieden en hallucinante taferelen voor, klaar om ontdekt te worden. Krikhaar schildert, tekent en etst in dramatische licht-donkercontrasten een almaar groeiend ‘Terra Incognita’ waaraan de mens overgeleverd lijkt te zijn. Krikhaar: ‘Ik hoop tijdens mijn werkperiode in het Rembrandthuis bezoekers mee te nemen in mijn proces, en mijn eigen werk in deze bijzondere omgeving verder te ontwikkelen.’
Neda Mirhosseini
Neda Mirhosseini (1995) documenteert door middel van tekeningen haar dagelijkse leven. Ze toont vriendschap en intimiteit door in te zoomen op de momenten en manieren waarop mensen samenkomen. Portretten van haar vrienden worden vergezeld door stillevens van niet-afgeruimde tafels. De lege wijnglazen, koffiemokken, etensresten, borden en bestek zijn de overblijfselen van gedeelde momenten, van sociale connecties. Deze objecten bezitten volgens Mirhosseini een verstilde poëzie: ‘Het zijn subtiele verwijzingen naar de levens die zich achter gesloten deuren afspelen.’
Rembrandt Open Studio met Rens Krikhaar en Neda Mirhosseini is van 5 oktober t/m 1 december 2024 te zien in Museum Rembrandthuis.
Typisch Nederlands – zo zien veel mensen Rembrandt en zijn werk. Anders dan veel andere kunstenaars uit zijn tijd, heeft Rembrandt nooit een buitenlandse reis gemaakt. Maar vergis je niet. Je kunt op zijn etsen heel wat van de wereld zien, van leeuwen, exotische schelpen en tulbanden, tot bergachtige landschappen en Italiaanse gebouwen.
In de tentoonstelling Rembrandt & de wereld ga je op reis langs bijna 50 etsen en 1 originele etsplaat van Rembrandt uit de collectie van Museum Rembrandthuis, etsen waar steeds iets niet-Nederlands te zien is. Ontdek waar Rembrandt zijn kennis en inspiratie vandaan haalde, en hoe wereldwijs (of wereldvreemd?) hij daadwerkelijk was.
|
|
|
Fantasiewereld Spullen Mensen Kleding Landschappen Gebouwen Dieren |
Bij de tentoonstelling Rembrandt & de wereld verschijnt een mooi vormgegeven publicatie waarin alle tentoongestelde etsen worden omschreven. De publicatie is de tweede in een thematische serie over Rembrandts etsen uit de collectie van Museum Rembrandthuis. De publicaties Rembrandt & de liefde en Rembrandt & de wereld zijn los en als cadeausetje verkrijgbaar. Tekst en redactie zijn van Nathalie Maciesza en Epco Runia, beiden verbonden aan het museum. De publicatie Rembrandt & de wereld is mogelijk gemaakt dankzij genereuze steun van Zadelhoff Cultuurfonds.
In de eerste tentoonstellingszaal kan je zelf aan de slag. Daar vind je exotische schelpen zoals Rembrandt die tekende, en tekenmaterialen. En een paar handige tekentips! Maak een tekening van Rembrandts schelp, of van iets anders dat je doet denken aan de wijde wereld.
Workshop
In Museum Rembrandthuis kun je tijdens de zomervakantie je eigen ets maken! Geef in deze workshop je eigen draai aan een ets uit de tentoonstelling Rembrandt & de wereld. De museumdocent leert je hoe je Rembrandts etsen met bijvoorbeeld schelpen, leeuwen, of zijn eigen zelfportret met tulband en zwaard, eenvoudig kunt namaken. Experimenteer met Rembrandts drogenaaldtechniek en druk op de grote etspers twee prenten af. Je mag deze na afloop mee naar huis nemen. Boek je tickets hier
Museum Rembrandthuis en Sumibu willen Amsterdam inspireren. Daarom hebben we samen het project ‚Rembrandt van de buurt‘ gelanceerd. Jonge Amsterdammers tussen 16 en 24 jaar konden tijdens workshops hun creativiteit uiten en in de voetsporen treden van Rembrandt en Sumibu (opgericht door Georgy Dendoe). Hoewel er meer dan 300 jaar tussen Rembrandt en Sumibu zit, hebben ze veel gemeen. Een sterke merknaam, ondernemerschap, een diepe liefde voor kunst, verankerd in Amsterdam én buurtgenoten (Sumibu vestigde recent een winkel op de Zeedijk). De workshops vonden plaats in de stadsdelen Noord, Zuidoost en Nieuw-West plaats waarbij 28 deelnemers beide grootmeesters beter leerden kennen en hun eigen T-shirt ontwierpen.
Met trots presenteren Sumibu en Museum Rembrandthuis de winnaars van de ontwerpwedstrijd ‚Rembrandt van de buurt‘: Berkan Özdemir, Mus van Doorn en Merlijn Cadel. Hun winnende ontwerpen zijn op T-shirts gedrukt en te koop in de museumwinkel.
‚Ik ben heel trots op iedereen die mee heeft gedaan aan ‚Rembrandt van de buurt‘,‘ zegt Georgy Dendoe. “Bij Sumibu vinden we het van groot belang om het verleden te linken met het heden én met de toekomst. Rembrandt is een Amsterdams icoon en een kunstenaar die wij bewonderen. Het is dope dat we nu samenwerken met een gevestigde, iconische partij als Museum Rembrandthuis. Hopelijk kan Rembrandt door projecten als dit nog eens 400 jaar langer kan voortleven.”
Alle ontwerpen zijn t/m 4 februari 2024 te zien in de Open Studio van Museum Rembrandthuis (op de derde etage van de moderne museumvleugel). De opbrengsten van de T-shirts gaan naar de volgende editie van dit project.
Het doek gaat open voor Regie: Rembrandt, in Museum Rembrandthuis
Rembrandt was een meesterlijke verhalenverteller, niet in woorden maar in beeld. Hiervoor gebruikte hij technieken die ook in het theater werden ingezet, zoals gezichtsuitdrukkingen, gebaren, belichting, kostuums en attributen. En hij ging op zoek naar het moment waarop de spanning te snijden is – de ultieme suspense. In de tentoonstelling Regie: Rembrandt zet Museum Rembrandthuis Rembrandts rol als regisseur van zijn kunstwerken voor het eerst in de schijnwerpers. En wordt duidelijk hoe 17de-eeuwse schilders en theatermakers elkaar inspireerden.
Voor de tentoonstelling komt een aantal topstukken naar Museum Rembrandthuis, uit onder andere het Staatliche Museen zu Berlin, Mauritshuis en The Kremer Collection.
Bekijk hier de activiteiten rondom de tentoonstelling
Zeven regietechnieken |
 |
|
Net als theaterregisseurs zette Rembrandt alle elementen in zijn kunstwerken naar zijn hand, met als doel een verhaal zo meeslepend en overtuigend mogelijk te verbeelden. Om gezichtsuitdrukkingen te oefenen, ging Rembrandt voor de spiegel zitten en maakte hij dit soort etsen. De 7 belangrijkste regietechnieken waren:
|
Het schandaal |
|
|
De Bijbelse Suzanna staat op het punt om te gaan baden. Twee machtige mannen, ouderlingen, beloeren haar vanuit de bosjes. Ze fluisteren haar toe dat ze seks met haar willen. Suzanna schrikt. Rembrandt laat hier de ‘peripetie’ zien, de grote wending in het verhaal en daarmee het meest beladen moment. De draaiing van Suzanna’s lichaam weerspiegelt het omslagmoment in het verhaal. Haar blik kruist de onze – Rembrandt betrekt ons in haar lot. Want wat gaan we doen? Schieten we haar te hulp? Of blijven we voyeurs? Een meesterlijke regie, want ongemakkelijker dan dit wordt het bijna niet. |
Een vreselijke leugen |
|
|
Dit schilderij – dat een Bijbels verhaal verbeeldt – gaat over een vreselijke leugen. Rechts staat Potifar, hoveling van de farao. Hij hoort hoe zijn vrouw verklaart dat ze bijna is verkracht door Jozef. Maar in werkelijkheid was zijzelf de dader. De schok op het gezicht van Jozef (links in de schaduw) spreekt boekdelen. In het Bijbelverhaal komt Jozef helemaal niet voor in deze scène. Maar in zijn regie voegde Rembrandt hem toe om duidelijk te maken dat hier groot onrecht plaatsvindt. Dit schilderij maakte Rembrandt in het Rembrandthuis en komt na bijna 400 jaar weer terug. |
De perfecte tulband |
|
|
Volgens meerdere leerlingen van Rembrandt kon hij wel twee dagen doen over het opbinden van een tulband. Hij nam blijkbaar de tijd om kostuumonderdelen goed in elkaar te zetten, voordat hij ging tekenen of schilderen. Deze studie van een oude man zal waarschijnlijk net zo aandachtig zijn voorbereid. Rembrandt maakte dit schilderij als voorstudie voor de hogepriesters op zijn schilderij van de berouwvolle Judas (collectie Mulgrave Castle, Verenigd Koninkrijk). Hij wilde precies weten hoe het licht van achteren op een mannenhoofd met een tulband valt. |
Vier verhalen in één |
|
|
|
Meestal laten kunstwerken één moment zien, één scène. Net als in het theater, waar eenheid van tijd, plaats en handeling een gouden regel is. Maar Rembrandt bracht in deze ets vier momenten uit één Bijbelverhaal bij elkaar, alsof ze tegelijkertijd plaatsvonden. Hij regisseerde de menigte in fraaie ‘troeping’ (groepjes) en met ‘sprong’ (variatie in hoogte). En hij bracht volop ‘verscheydenheydt’ (variatie) aan in de personages. De voorstelling heeft bovendien iets theatraals: het doet denken aan de ‘vertoningen’ (tableaux vivants), die zo populair waren in de Schouwburg. |
|
Rembrandt, Christus predikend (‘De Honderdguldenprent’) (detail), ca. 1648. Collectie Museum Rembrandthuis, Amsterdam |
Activiteiten rondom de tentoonstelling
Bekijk en beluister de podcast in samenwerking met Shahine en Shady El-Hamus hier
Tentoonstelling in het Stadsarchief Amsterdam
Gelijktijdig met de tentoonstelling Regie: Rembrandt organiseert het Stadsarchief Amsterdam een schatkamertentoonstelling waarin de bredere context van de Amsterdamse Schouwburg, zijn toneelschrijvers en acteurs, en de rol van de schouwburg in de stad worden belicht.
De tentoonstelling Regie: Rembrandt is van 2 maart tot 26 mei 2024 te zien in Museum Rembrandthuis.
|
Met dank aan: Mastercard, het Cultuurfonds, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Huysgenoten van Museum Rembrandthuis, Kikkoman, Blockbusterfonds: Extra, Vrienden van Museum het Rembrandthuis, De Gijselaar-Hintzenfonds. |
01.07.23- 15.10.23
In dezelfde tijd dat Rembrandt zijn nieuwe huis aan de Jodenbreestraat betrok, schilderde hij zijn Stilleven met pauwen. Misschien maakte hij het zelfs speciaal voor zijn nieuwe huis. Het is een bijzonder werk binnen zijn oeuvre: Rembrandt maakte slechts een ander geschilderd stilleven. Het Stilleven met pauwen, dat doorgaans in de Eregalerij van het Rijksmuseum hangt, is vanaf 1 juli voor het eerst te zien in Museum Rembrandthuis – de plek waar Rembrandt heeft gewoond en zijn meesterwerken heeft gemaakt.
Rembrandt schilderde twee pauwen – dóde pauwen om precies te zijn. Het is een uitzonderlijk kunstwerk. Er is maar één ander schilderij van hem waar ook een dode vogel de hoofdrol speelt (De roerdompjager, 1639). Het schilderij met de pauwen heeft veel weg van een decoratiestuk, een kunstwerk dat een interieur moet verfraaien. Het werd vaak wat hoger opgehangen, bijvoorbeeld boven een deur. Pauwen zijn een geschikt onderwerp voor zo’n decoratiestuk, omdat ze een zekere landelijke sfeer met zich meebrengen.
Oog-in-oog met een meesterwerk
Rembrandts Stilleven met pauwen is, na het succes van Titus, het tweede kunstwerk in een serie schilderijen waar bezoekers geïsoleerd en in alle rust van kunnen genieten. Gemiddeld besteden mensen maar twintig seconden aan het bekijken van een kunstwerk. Maar er valt zoveel meer te ontdekken als je langer blijft kijken. De multimediatour biedt een soort begeleide meditatie: slow looking.
Milou Halbesma, directeur van Museum Rembrandthuis: „In ons museum kom je dicht bij Rembrandt. We hebben een van ’s werelds grootste collecties van Rembrandts etsen en fantastische bruiklenen van zijn tijdgenoten, maar we hebben geen schilderijen van de meester in onze eigen collectie. Op basis van onze expertise en goede netwerk, werken we samen met musea over de hele wereld om de beste kunstwerken in Rembrandts voormalige huis te laten zien. Het is een unieke en ontroerende ervaring om de schilderijen die hier, in zijn atelier, zijn gemaakt ook daadwerkelijk hier te kunnen zien, bijna 400 jaar later. We zijn het Rijksmuseum dan ook zeer dankbaar voor het uitlenen van dit prachtige schilderij.”
