Para Rembrandt, su casa era de gran importancia. No solo era el lugar donde vivía, sino también donde trabajaba. Todo cobraba sentido allí. Por eso, vemos su casa y a sus habitantes reflejados con frecuencia en sus obras. ¿Pero qué ocurre con los artistas contemporáneos? ¿Qué papel desempeñan el hogar y el sentimiento de pertenencia en su arte? Una selección de artistas contemporáneos reflexiona sobre este tema y comparte su propia visión del «hogar«.
Explora la ciudad a través de los ojos de Rembrandt en la nueva exposición de verano
Este año Ámsterdam celebra un gran aniversario: la ciudad cumple 750 años. Tanto a sus habitantes como a los visitantes, Ámsterdam tiene mucho que ofrecer y así ha sido siempre. En la exposición Rembrandt y Ámsterdam, podrás ver la ciudad a través de los ojos de Rembrandt. Descubre qué es lo que hacía que la ciudad fuera tan especial hace 400 años. Admira edificios antiguos, lugares singulares y un entorno precioso. Disfruta del arte, la cultura y el entretenimiento. Conoce a gente interesante. Descubre famosos habitantes de Ámsterdam. Y averigua si la ciudad ya tenía un barrio rojo en el siglo XVII.
Todo esto lo verás en esta exposición con 60 grabados y dibujos de la colección del Museo Rembrandthuis. Visita la exposición del 23 de mayo al 7 de septiembre de 2025.
Rembrandt se trasladó a Ámsterdam cuando tenía unos 25 años y allí vivió el resto de su vida. En la ciudad y sus alrededores encontró todo lo que necesitaba: desde hermosos edificios, entretenimiento y cultura en el centro, hasta paseos por la naturaleza fuera de las murallas de la ciudad. Plasmó sus impresiones en sus grabados y dibujos.
Algunos de los aspectos más destacados de la exposición:
El pequeño molino maloliente
Ámsterdam tiene esos lugares especiales que a la gente le gusta visitar. Por ejemplo, un bonito mirador o un monumento especial. Así era ya en el siglo XVII. Este molino se encontraba en una fortificación de la muralla de la ciudad, al final del Looiersgracht. Era un lugar alto y bonito para contemplar los prados. A la derecha, en la distancia, en el siguiente baluarte, hay dos personas disfrutando también de las vistas. Pero el molino en sí también debió de llamar la atención de Rembrandt, hijo de un molinero. Sin embargo, no siempre fue un lugar agradable. En este molino se trabajaba el cuero con aceite de hígado de bacalao. De ahí el sobrenombre de Pequeño Molino Maloliente.
Observando a la gente
El hombre del grabado de la parte superior izquierda parece un vendedor ambulante: alguien que vende todo tipo de artículos útiles en la calle. Pero su extravagante vestimenta, incluida la bolsa para guardar el dinero, delata que es un charlatán: un charlatán que vende medicamentos falsos. En el siglo XVII, cuando caminabas por las calles de Ámsterdam, te encontrabas con todo tipo de personas. En una esquina te pedían limosna, en la siguiente te daba la mano un intelectual. Por el camino te topabas con un borracho y un expatriado. En realidad, igual que hoy en día. La ciudad era un lugar ideal para Rembrandt, a quien le fascinaban todas esas personas diferentes.
El antiguo ayuntamiento
En el dibujo de arriba a la izquierda se ven las ruinas del ayuntamiento medieval de Ámsterdam en la plaza del Dam. En la madrugada del domingo 7 de julio de 1652 fue destruido por un incendio. Las columnas de humo se veían desde lejos. Muchos artistas inmortalizaron la destrucción. También Rembrandt. Curiosamente, no se interesó por el nuevo y gigantesco ayuntamiento (ahora Palacio Real). Nunca pintó ese edificio.
Paseando fuera de las murallas de la ciudad
Rembrandt solía salir de la ciudad paseando por el Amstel. Donde el río hace una curva pronunciada, hay una lengua de tierra que todavía se llama De Omval. Ahora hay bloques de pisos, pero antes era un lugar ideal para observar aves. En la vegetación había estorninos, patos, garzas, palomas torcaces y alondras. En el grabado de la parte superior derecha se puede ver un tipo de afición muy diferente. Fíjese en los arbustos: hay una pareja de enamorados.
Amsterdameses famosos
Una ciudad un poco grande también tiene, por supuesto, habitantes famosos. Estos aportan glamour a la vida urbana. Rembrandt conocía a muchos famosos, ya que les había retratado. Por ejemplo, a Johannes (Jan) Lutma (arriba a la izquierda), el mejor platero de la ciudad. Rembrandt lo retrató como un príncipe en su elegante sillón. Otro amsterdamés famoso era Clement de Jonghe (arriba a la derecha). Era vendedor de grabados en la calle Kalverstraat. Si en el siglo XVII querías comprar un grabado de Rembrandt, podías acudir a él.
Entretenimiento
Los habitantes de Ámsterdam eran bastante deportistas, sobre todo les gustaban los juegos de pelota. Aquí se ve a un hombre jugando al «beugelen». Se trata de golpear una pelota con una pala de madera, un ‘sleger’, para que pase por un aro. Las pistas solían estar junto a las tabernas. El hombre de la derecha está sentado dentro y ya ha empezado la ‘tercera parte’. El entretenimiento es quizás una de las principales atracciones de Ámsterdam, desde cines y casinos hasta barcos turísticos y estadios de fútbol. En el siglo XVII no podían competir con esa oferta, pero ya entonces había mucho que hacer, desde una salida al teatro hasta una visita a las numerosas tabernas, bares y salones de juego, donde también se hacía música.
Publicación Rembrandt & Ámsterdam
Con la exposición Rembrandt y Ámsterdam se publica un bonito libro con todos las grabados y dibujos expuestos, así como las historias que hay detrás de ellos. Está disponible en la tienda del museo por 9,95 €. Esta publicación es el tercer volumen de una serie sobre los grabados de Rembrandt de la colección del Museo Rembrandthuis. Las publicaciones anteriores, Rembrandt y el amor y Rembrandt y el mundo, se pueden adquirir por separado. Esta serie ha sido posible gracias al generoso apoyo del Zadelhoff Cultuurfonds.
Dibuja como Rembrandt
En nuestro estudio de dibujo (en la tercera planta del ala de exposiciones), puedes dibujar como Rembrandt, quien solía salir a dibujar al aire libre. Realizó dibujos en la ciudad y en los alrededores de Ámsterdam. Dibujaba paisajes y personas, pero a veces también edificios que le gustaban. En 1654, Rembrandt dibujó la torre Montelbaanstoren, situada enfrente de su casa. Inténtalo tú mismo en unos sencillos pasos. Tendrás a tu disposición mesas de dibujo, materiales y unas instrucciones fáciles de seguir. Esta actividad es gratuita, está siempre disponible y es apta para todos los públicos a partir de 6 años.
Taller de grabado en la casa de Rembrandt
Siga los pasos de Rembrandt en nuestros talleres «Grabado en la casa de Rembrandt». Del 12 de julio al 24 de agosto, podrá dar su propio toque a un grabado de Ámsterdam de la exposición, experimentando con la técnica de la aguja seca. En una gran prensa de grabado, podrá imprimir dos grabados que podrá llevarse a casa. Haz clic aquí para obtener más información sobre este taller.
Navega con Rembrandt
Contempla la ciudad desde el agua como en el siglo XVII. Durante este evocador crucero, navegarás por lugares relacionados con la vida de Rembrandt y sus contemporáneos. Reserva aquí el crucero Rembrandt.
Paseando con Rembrandt
Recorre las calles históricas donde vivió y trabajó Rembrandt. Descubre lugares recónditos, historias personales y lugares emblemáticos que dieron color a su vida. Haz clic aquí para el paseo gratuito.
Samuel van Hoogstraten (1627-1678), un nombre para recordar. Aprendió y trabajó con Rembrandt en el taller de aprendizaje de la Casa de Rembrandt. De todos los alumnos de Rembrandt, fue el más exitoso. Al menos en su época. Sin embargo, después del siglo XVII, su nombre cayó en el olvido entre el gran público. Y eso a pesar de que fue un artista erudito que experimentó constantemente con diferentes temas y trucos ópticos. En el ámbito del ilusionismo, fue un verdadero pionero: el artista 3D de su tiempo. Además, en su vejez, escribió un famoso libro lleno de lecciones para una nueva generación de pintores, su obra maestra intelectual. Ha llegado el momento de redescubrirlo.
En esta exposición conocerás a Samuel van Hoogstraten, descubrirás el arte de la ilusión y podrás poner en práctica tus habilidades: descifra los trucos y crea tu propia ilusión óptica.
⚫⚫⚫⚫ – Trouw
La Casa de Rembrandt en Ámsterdam muestra lo que la pintura puede lograr en términos de ilusionismo con las obras de Samuel van Hoogstraten. – NRC
Un artista polifacético
Van Hoogstraten era mucho más que un simple ilusionista. Como su maestro Rembrandt, creía que un artista debía ser capaz de hacer de todo. Pintó naturalezas muertas, escenas arquitectónicas, momentos de la vida cotidiana, retratos y representaciones bíblicas o mitológicas. Sin embargo, un tema está estrechamente ligado a su nombre: la ilusión óptica. En el ámbito del trompe-l’œil, fue un auténtico pionero y alcanzó gran éxito, incluso a nivel internacional.
Su ilusión más famosa
Uno de los puntos culminantes de la exposición es Viejo en la ventana (1653), su pintura más célebre y un verdadero engaño para los ojos. En ella, un anciano de tamaño real parece asomarse por una ventana. Van Hoogstraten representó con gran precisión todos los materiales, logrando un realismo sorprendente. Sobre el alféizar de la ventana, en la frontera entre la pintura y el mundo real, dejó una pluma y una hoja, como si te invitara a recogerlas. Incluso su monograma y la fecha forman parte del engaño visual: en una de las piedras de la parte inferior derecha se puede leer la inscripción «SvH 1653″, como si estuviera tallada en la piedra.
Los tableros de cartas
Uno de sus mayores logros fueron los tableros de cartas pintados. Incluso engañaron al emperador de Viena, quien intentó coger un objeto de uno de estos tablones. Los objetos en estas pinturas parecen dispuestos al azar, pero a menudo tenían un significado personal para el artista. En cierto sentido, estos tableros de cartas pueden considerarse autorretratos simbólicos.
De Viena a Ámsterdam
Esta exposición sobre Samuel van Hoogstraten es parte de un proyecto en dos sedes, en colaboración con el Kunsthistorisches Museum de Viena. Tras su éxito en Viena, la muestra llega a Ámsterdam. En la Casa de Rembrandt se exhibirán muchas obras maestras de colecciones internacionales que se presentan por primera vez en los Países Bajos.
Colaboradores y patrocinadores
«El ilusionista. Samuel van Hoogstraten» ha sido realizada en colaboración con nuestros socios: el Kunsthistorisches Museum Wien, el RKD – Instituto Neerlandés de Historia del Arte y el Museo de Dordrecht.
La exposición ha sido posible gracias a:
Bader Philanthropies, De Turing Foundation, Het Cultuurfonds, Fonds 21, Mastercard, De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Blockbusterfonds, De Huysgenoten, Amigos del Museo Rembrandthuis, Amsterdams Fonds voor de Kunst y Kikkoman.
También agradecemos a todas las instituciones y particulares por sus generosos préstamos.
Alle kunstenaars die je in de tentoonstelling Experimenteerdrift tegenkomt – van de 17de eeuw tot nu – hebben één ding gemeen: ze experimenteren erop los. Door verschillende technieken en materialen uit te proberen, ontdekken ze steeds iets nieuws. En ze benaderen hetzelfde thema telkens weer met een frisse blik. Dankzij deze experimenten verdiepen ze hun vakmanschap tot meesterschap. Ontdek kunstwerken uit de collectie van Museum Rembrandthuis van o.a. Rembrandt, Geertruydt Roghman, Glenn Brown, Erik Desmazières, Gérard de Palézieux, Reinder Homan en Willem den Ouden.
Ga zelf aan de slag! Midden in deze tentoonstelling kun je zelf een tekening maken. Probeer verschillende papiersoorten en tekenmaterialen uit. Net als de kunstenaars om je heen – stuk voor stuk een inspiratiebron.
Experiment met bomen
Als Rembrandt een motto had, dan was het wel ‘naer ‘t leven’ werken. Dus goed kijken hoe de dingen eruitzien. Zo kon hij heel overtuigend een groepje eenzame bomen op een heuveltje verbeelden. Je hoort de aanzwellende wind haast door de bladeren ruisen. Maar Rembrandt was zeker niet de enige met een sterk observatievermogen. In de tentoonstelling zie je prenten van kunstenaars van de 17de tot de 20ste eeuw, die allemaal een eigen draai aan hetzelfde onderwerp hebben gegeven. Op elke prent zie je een boom, en toch is het nooit dezelfde.
Experiment met Rembrandt
Tronies waren heel populair in de 17de eeuw. Het zijn portretten van modellen die een type of emotie uitbeelden. Rembrandt was meesterlijk in het maken van tronies. De hedendaagse kunstenaar Glenn Brown (1966) nam Rembrandts tronies als basis voor zijn eigen serie. Op zijn iPad vervormde hij Rembrandts kunstwerken tot een woest lijnenspel. Vervolgens maakte hij van de nieuwe tronie een ets. Tot slot legde hij twee etsen over elkaar en maakte hij de afdrukken die je in de tentoonstelling ziet.
Experiment met de kunstcaemer
Erik Desmazières (1948) is gefascineerd door ruimtes die verzamelingen huisvesten, zoals bibliotheken en wunderkammers. In 2007 bezocht hij het Rembrandthuis, om Rembrandts kunstcaemer te bestuderen. Hij maakte er een serie prenten van. Het is telkens dezelfde voorstelling, maar dan net anders. Hij drukte de koperplaat verschillende keer af, waarbij hij tussen elke drukgang de voorstelling een beetje aanpaste. Soms voegde hij meer schaduwen toe, soms wat objecten. Ook experimenteerde hij met diverse papiersoorten.
Experiment met lijnen
Al meer dan vijftig jaar woont Willem den Ouden (1928) aan de rivier de Waal en bestudeert hij het landschap. Hij kijkt hoe hij de atmosfeer van de rivier kan vangen. Met slechts enkele lijnen vangt hij het stromende water, de reflecties van wolken en laaghangende mistflarden. Hij drukt zijn litho’s af op dun Chinees papier dat geplakt is op een stevig blad papier. Daar is een Franse term voor: chine collé. Door deze techniek bobbelt het papier een beetje, met een zinderend effect.
Op uitnodiging van Museum Rembrandthuis stapt opnieuw een Amsterdamse grootheid in de voetsporen van Rembrandt. Na het enorme succes van het tijdelijke tattoo-atelier van Schiffmacher & Veldhoen in 2023, vertaalt modemerk G-STAR Rembrandts vakmanschap op een vernieuwende manier naar denim. Geïnspireerd door Rembrandts etstechniek en zijn iconische zelfportret uit de museumcollectie, heeft het ontwerpteam van G-STAR de nieuwste lasertechnologieën gecombineerd met experimenten op diverse soorten denim. Zo brengt G-STAR een eerbetoon aan eeuwenoude ambacht, op een innovatieve manier.
Rembrandt was niet alleen een geweldige schilder, hij was ook een fenomenale etser. Zo drukt hij zijn prenten niet alleen op gewoon papier af, maar experimenteerde hij ook met andere materialen, zoals perkament en Japans papier. Dit was de aanleiding voor G-STAR om een moderne interpretatie te geven aan zijn innovatieve manier van experimenteren. De ontwerpers kozen voor Rembrandts zelfportret uit 1639 als basis en onderzochten met de nieuwste lasertechniek welke soorten denim, washings en coatings het beste resultaat opleverden. Daarnaast werden de artworks steeds wat aangepast. Soms met behulp van AI. De tentoonstelling Etched Denim toont enkele beroemde prenten van Rembrandt en laat ook het onderzoek naar de denimcollectie zien.
Gelijktijdig met de tentoonstelling lanceert G-STAR een exclusieve collectie. Deze bestaat uit twee denim jackets, twee jeans, een shirt en een parka. De unisex collectie is beschikbaar vanaf 31 oktober in geselecteerde G-STAR stores en op g-star.com.
ETSEN OP DENIM
Familieworkshop
In de kerstvakantie kunnen jong en oud zelf een ets afdrukken op spijkerstof. Ga aan de slag met Rembrandts etstechniek en ontdek hoe je jouw eigen tekening op spijkerstof kunt afdrukken.
Dagelijks in de kerstvakantie (Eerste Kerstdag gesloten), kosten € 7,50 excl. museumentree. Voor de hele familie vanaf 8 jaar. Met Stadspas zijn de workshop en museumentree gratis. Maximaal 15 deelnemers. Boek je tickets hier: Museum Rembrandthuis – online tickets
Rembrandt Open Studio 2024
Ontmoet dit najaar twee hedendaagse kunstenaars in Museum Rembrandthuis! Rens Krikhaar (1982) en Neda Mirhosseini (1995) zullen twee maanden lang − van 5 oktober t/m 1 december 2024 − atelier houden in het museum en live kunst maken. Al in de zeventiende eeuw was Rembrandts huis een creative hub. Een plek waar Rembrandt en zijn leerlingen elke dag kunst maakten. Nu, 400 jaar later, brengen we deze praktijk weer terug met Rembrandt Open Studio. Een nieuwe generatie kunstenaars krijgt elk najaar de ruimte en het podium om nieuw werk te maken bij Rembrandt thuis.
Krikhaar en Mirhosseini vertonen beide een verwantschap met Rembrandt door hun grote verbeeldingskracht. Ook hebben beide kunstenaars, net als Rembrandt, een voorliefde voor het werken op papier. Mirhosseini maakt portretten van vrienden en legt hun gedeelde momenten vast in stillevens van niet-afgeruimde tafels. Met deze tekeningen kan zij zich elke — voor haar nieuwe — plek eigen en vertrouwd maken en verhalen over haar eigen leven vertellen. Krikhaar zoekt in zijn kunstwerken juist het onbekende op. Met zijn tekeningen en grafisch werk kruipt hij als het ware in de huid van een zeventiende-eeuwse ontdekkingsreiziger, die op zijn avonturen soms wel heel onverwachte dingen tegenkomt. Krikhaar en Mirhosseini nodigen je, beide op geheel eigen wijze, uit om hun papieren werelden te verkennen.
Rens Krikhaar
De wereld van Rens Krikhaar (1982) bestaat uit een archipel met vele eilanden. In zijn werk komen reusachtige dieren, dreigende berggebieden en hallucinante taferelen voor, klaar om ontdekt te worden. Krikhaar schildert, tekent en etst in dramatische licht-donkercontrasten een almaar groeiend ‘Terra Incognita’ waaraan de mens overgeleverd lijkt te zijn. Krikhaar: ‘Ik hoop tijdens mijn werkperiode in het Rembrandthuis bezoekers mee te nemen in mijn proces, en mijn eigen werk in deze bijzondere omgeving verder te ontwikkelen.’
Neda Mirhosseini
Neda Mirhosseini (1995) documenteert door middel van tekeningen haar dagelijkse leven. Ze toont vriendschap en intimiteit door in te zoomen op de momenten en manieren waarop mensen samenkomen. Portretten van haar vrienden worden vergezeld door stillevens van niet-afgeruimde tafels. De lege wijnglazen, koffiemokken, etensresten, borden en bestek zijn de overblijfselen van gedeelde momenten, van sociale connecties. Deze objecten bezitten volgens Mirhosseini een verstilde poëzie: ‘Het zijn subtiele verwijzingen naar de levens die zich achter gesloten deuren afspelen.’
Rembrandt Open Studio met Rens Krikhaar en Neda Mirhosseini is van 5 oktober t/m 1 december 2024 te zien in Museum Rembrandthuis.
Typisch Nederlands – zo zien veel mensen Rembrandt en zijn werk. Anders dan veel andere kunstenaars uit zijn tijd, heeft Rembrandt nooit een buitenlandse reis gemaakt. Maar vergis je niet. Je kunt op zijn etsen heel wat van de wereld zien, van leeuwen, exotische schelpen en tulbanden, tot bergachtige landschappen en Italiaanse gebouwen.
In de tentoonstelling Rembrandt & de wereld ga je op reis langs bijna 50 etsen en 1 originele etsplaat van Rembrandt uit de collectie van Museum Rembrandthuis, etsen waar steeds iets niet-Nederlands te zien is. Ontdek waar Rembrandt zijn kennis en inspiratie vandaan haalde, en hoe wereldwijs (of wereldvreemd?) hij daadwerkelijk was.
|
|
|
Fantasiewereld Spullen Mensen Kleding Landschappen Gebouwen Dieren |
Bij de tentoonstelling Rembrandt & de wereld verschijnt een mooi vormgegeven publicatie waarin alle tentoongestelde etsen worden omschreven. De publicatie is de tweede in een thematische serie over Rembrandts etsen uit de collectie van Museum Rembrandthuis. De publicaties Rembrandt & de liefde en Rembrandt & de wereld zijn los en als cadeausetje verkrijgbaar. Tekst en redactie zijn van Nathalie Maciesza en Epco Runia, beiden verbonden aan het museum. De publicatie Rembrandt & de wereld is mogelijk gemaakt dankzij genereuze steun van Zadelhoff Cultuurfonds.
In de eerste tentoonstellingszaal kan je zelf aan de slag. Daar vind je exotische schelpen zoals Rembrandt die tekende, en tekenmaterialen. En een paar handige tekentips! Maak een tekening van Rembrandts schelp, of van iets anders dat je doet denken aan de wijde wereld.
Workshop
In Museum Rembrandthuis kun je tijdens de zomervakantie je eigen ets maken! Geef in deze workshop je eigen draai aan een ets uit de tentoonstelling Rembrandt & de wereld. De museumdocent leert je hoe je Rembrandts etsen met bijvoorbeeld schelpen, leeuwen, of zijn eigen zelfportret met tulband en zwaard, eenvoudig kunt namaken. Experimenteer met Rembrandts drogenaaldtechniek en druk op de grote etspers twee prenten af. Je mag deze na afloop mee naar huis nemen. Boek je tickets hier
Museum Rembrandthuis en Sumibu willen Amsterdam inspireren. Daarom hebben we samen het project ‘Rembrandt van de buurt’ gelanceerd. Jonge Amsterdammers tussen 16 en 24 jaar konden tijdens workshops hun creativiteit uiten en in de voetsporen treden van Rembrandt en Sumibu (opgericht door Georgy Dendoe). Hoewel er meer dan 300 jaar tussen Rembrandt en Sumibu zit, hebben ze veel gemeen. Een sterke merknaam, ondernemerschap, een diepe liefde voor kunst, verankerd in Amsterdam én buurtgenoten (Sumibu vestigde recent een winkel op de Zeedijk). De workshops vonden plaats in de stadsdelen Noord, Zuidoost en Nieuw-West plaats waarbij 28 deelnemers beide grootmeesters beter leerden kennen en hun eigen T-shirt ontwierpen.
Met trots presenteren Sumibu en Museum Rembrandthuis de winnaars van de ontwerpwedstrijd ‘Rembrandt van de buurt’: Berkan Özdemir, Mus van Doorn en Merlijn Cadel. Hun winnende ontwerpen zijn op T-shirts gedrukt en te koop in de museumwinkel.
‘Ik ben heel trots op iedereen die mee heeft gedaan aan ‘Rembrandt van de buurt’,’ zegt Georgy Dendoe. “Bij Sumibu vinden we het van groot belang om het verleden te linken met het heden én met de toekomst. Rembrandt is een Amsterdams icoon en een kunstenaar die wij bewonderen. Het is dope dat we nu samenwerken met een gevestigde, iconische partij als Museum Rembrandthuis. Hopelijk kan Rembrandt door projecten als dit nog eens 400 jaar langer kan voortleven.”
Alle ontwerpen zijn t/m 4 februari 2024 te zien in de Open Studio van Museum Rembrandthuis (op de derde etage van de moderne museumvleugel). De opbrengsten van de T-shirts gaan naar de volgende editie van dit project.
Het doek gaat open voor Regie: Rembrandt, in Museum Rembrandthuis
Rembrandt was een meesterlijke verhalenverteller, niet in woorden maar in beeld. Hiervoor gebruikte hij technieken die ook in het theater werden ingezet, zoals gezichtsuitdrukkingen, gebaren, belichting, kostuums en attributen. En hij ging op zoek naar het moment waarop de spanning te snijden is – de ultieme suspense. In de tentoonstelling Regie: Rembrandt zet Museum Rembrandthuis Rembrandts rol als regisseur van zijn kunstwerken voor het eerst in de schijnwerpers. En wordt duidelijk hoe 17de-eeuwse schilders en theatermakers elkaar inspireerden.
Voor de tentoonstelling komt een aantal topstukken naar Museum Rembrandthuis, uit onder andere het Staatliche Museen zu Berlin, Mauritshuis en The Kremer Collection.
Bekijk hier de activiteiten rondom de tentoonstelling
Zeven regietechnieken |
 |
|
Net als theaterregisseurs zette Rembrandt alle elementen in zijn kunstwerken naar zijn hand, met als doel een verhaal zo meeslepend en overtuigend mogelijk te verbeelden. Om gezichtsuitdrukkingen te oefenen, ging Rembrandt voor de spiegel zitten en maakte hij dit soort etsen. De 7 belangrijkste regietechnieken waren:
|
Het schandaal |
|
|
De Bijbelse Suzanna staat op het punt om te gaan baden. Twee machtige mannen, ouderlingen, beloeren haar vanuit de bosjes. Ze fluisteren haar toe dat ze seks met haar willen. Suzanna schrikt. Rembrandt laat hier de ‘peripetie’ zien, de grote wending in het verhaal en daarmee het meest beladen moment. De draaiing van Suzanna’s lichaam weerspiegelt het omslagmoment in het verhaal. Haar blik kruist de onze – Rembrandt betrekt ons in haar lot. Want wat gaan we doen? Schieten we haar te hulp? Of blijven we voyeurs? Een meesterlijke regie, want ongemakkelijker dan dit wordt het bijna niet. |
Een vreselijke leugen |
|
|
Dit schilderij – dat een Bijbels verhaal verbeeldt – gaat over een vreselijke leugen. Rechts staat Potifar, hoveling van de farao. Hij hoort hoe zijn vrouw verklaart dat ze bijna is verkracht door Jozef. Maar in werkelijkheid was zijzelf de dader. De schok op het gezicht van Jozef (links in de schaduw) spreekt boekdelen. In het Bijbelverhaal komt Jozef helemaal niet voor in deze scène. Maar in zijn regie voegde Rembrandt hem toe om duidelijk te maken dat hier groot onrecht plaatsvindt. Dit schilderij maakte Rembrandt in het Rembrandthuis en komt na bijna 400 jaar weer terug. |
De perfecte tulband |
|
|
Volgens meerdere leerlingen van Rembrandt kon hij wel twee dagen doen over het opbinden van een tulband. Hij nam blijkbaar de tijd om kostuumonderdelen goed in elkaar te zetten, voordat hij ging tekenen of schilderen. Deze studie van een oude man zal waarschijnlijk net zo aandachtig zijn voorbereid. Rembrandt maakte dit schilderij als voorstudie voor de hogepriesters op zijn schilderij van de berouwvolle Judas (collectie Mulgrave Castle, Verenigd Koninkrijk). Hij wilde precies weten hoe het licht van achteren op een mannenhoofd met een tulband valt. |
Vier verhalen in één |
|
|
|
Meestal laten kunstwerken één moment zien, één scène. Net als in het theater, waar eenheid van tijd, plaats en handeling een gouden regel is. Maar Rembrandt bracht in deze ets vier momenten uit één Bijbelverhaal bij elkaar, alsof ze tegelijkertijd plaatsvonden. Hij regisseerde de menigte in fraaie ‘troeping’ (groepjes) en met ‘sprong’ (variatie in hoogte). En hij bracht volop ‘verscheydenheydt’ (variatie) aan in de personages. De voorstelling heeft bovendien iets theatraals: het doet denken aan de ‘vertoningen’ (tableaux vivants), die zo populair waren in de Schouwburg. |
|
Rembrandt, Christus predikend (‘De Honderdguldenprent’) (detail), ca. 1648. Collectie Museum Rembrandthuis, Amsterdam |
Activiteiten rondom de tentoonstelling
Bekijk en beluister de podcast in samenwerking met Shahine en Shady El-Hamus hier
Tentoonstelling in het Stadsarchief Amsterdam
Gelijktijdig met de tentoonstelling Regie: Rembrandt organiseert het Stadsarchief Amsterdam een schatkamertentoonstelling waarin de bredere context van de Amsterdamse Schouwburg, zijn toneelschrijvers en acteurs, en de rol van de schouwburg in de stad worden belicht.
De tentoonstelling Regie: Rembrandt is van 2 maart tot 26 mei 2024 te zien in Museum Rembrandthuis.
|
Met dank aan: Mastercard, het Cultuurfonds, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Huysgenoten van Museum Rembrandthuis, Kikkoman, Blockbusterfonds: Extra, Vrienden van Museum het Rembrandthuis, De Gijselaar-Hintzenfonds. |
01.07.23- 15.10.23
In dezelfde tijd dat Rembrandt zijn nieuwe huis aan de Jodenbreestraat betrok, schilderde hij zijn Stilleven met pauwen. Misschien maakte hij het zelfs speciaal voor zijn nieuwe huis. Het is een bijzonder werk binnen zijn oeuvre: Rembrandt maakte slechts een ander geschilderd stilleven. Het Stilleven met pauwen, dat doorgaans in de Eregalerij van het Rijksmuseum hangt, is vanaf 1 juli voor het eerst te zien in Museum Rembrandthuis – de plek waar Rembrandt heeft gewoond en zijn meesterwerken heeft gemaakt.
Rembrandt schilderde twee pauwen – dóde pauwen om precies te zijn. Het is een uitzonderlijk kunstwerk. Er is maar één ander schilderij van hem waar ook een dode vogel de hoofdrol speelt (De roerdompjager, 1639). Het schilderij met de pauwen heeft veel weg van een decoratiestuk, een kunstwerk dat een interieur moet verfraaien. Het werd vaak wat hoger opgehangen, bijvoorbeeld boven een deur. Pauwen zijn een geschikt onderwerp voor zo’n decoratiestuk, omdat ze een zekere landelijke sfeer met zich meebrengen.
Oog-in-oog met een meesterwerk
Rembrandts Stilleven met pauwen is, na het succes van Titus, het tweede kunstwerk in een serie schilderijen waar bezoekers geïsoleerd en in alle rust van kunnen genieten. Gemiddeld besteden mensen maar twintig seconden aan het bekijken van een kunstwerk. Maar er valt zoveel meer te ontdekken als je langer blijft kijken. De multimediatour biedt een soort begeleide meditatie: slow looking.
Milou Halbesma, directeur van Museum Rembrandthuis: «In ons museum kom je dicht bij Rembrandt. We hebben een van ’s werelds grootste collecties van Rembrandts etsen en fantastische bruiklenen van zijn tijdgenoten, maar we hebben geen schilderijen van de meester in onze eigen collectie. Op basis van onze expertise en goede netwerk, werken we samen met musea over de hele wereld om de beste kunstwerken in Rembrandts voormalige huis te laten zien. Het is een unieke en ontroerende ervaring om de schilderijen die hier, in zijn atelier, zijn gemaakt ook daadwerkelijk hier te kunnen zien, bijna 400 jaar later. We zijn het Rijksmuseum dan ook zeer dankbaar voor het uitlenen van dit prachtige schilderij.”
